ضعف عمق استراتژیک رژیم صهیونیستی/ پاشنه آشیل تل آویو کجاست؟

به گزارش مشرق ، یکی از مهم ترین موضوعاتی که بعد از آغاز عملیات طوفان الاقصی و به ویژه بعد از حملات هوایی رژیم صهیونیستی کمتر به آن پرداخته شده است، ضعف عمق استراتژیک این رژیم است. در واقع این نقطه ضعف یکی از مهم ترین پاشنه آشیل رژیم اشغالگر است که حزب الله لبنان به خوبی از آن آگاهی دارد.

ضعف عمق استراتژیک رژیم صهیونیستی

رژیم صهیونیستی نه در داخل و نه در خارج از عمق استراتژیک برخوردار نیست. عمق استراتژیک داخلی وجود فاصله طولانی از دشمن و موانعی برای رسیدن آن به پایتخت است. عمق استراتژیک خارجی نیز ایجاد فاصله بین دشمن و سرزمینی است که باید از آن دفاع شود. ضعف عمق استراتژیک به ویژه در جمعیت، جغرافیا و صنایع این رژیم محسوس است. جمعیت این رژیم نیز اندک است و کمی بیش از 9 میلیون نفر را تشکیل داده است. بیشترین عرض مرزهای این رژیم تنها 137 کیلومتر و در باریک ترین نقطه تنها 15 کیلومتر است.

به علاوه 55 درصد از قلمرو سرزمین های اشغالی را صحرای نقب تشکیل داده است. همچنین نیمی از جمعیت و اکثر مراکز صنعتی، تجاری و اجتماعی آن نیز در یک نوار ساحلی باریک 100 کیلومتری متمرکز شده اند. این نقطه ضعف باعث شده است که صنایع و زیرساخت های نظامی رژیم صهیونیستی از مرزها به راحتی در دسترس باشد.

سران رژیم صهیونیستی از زمان تاسیس این رژیم، نگران عدم وجود عمق استراتژیک به ویژه در ارتباط با کشورهای عربی بوده اند. این محدودیت ها، سازمان نظامی رژیم صهیونیستی را در حالت تهاجمی دائمی قرار داده است. بن گوریون نخست وزیر سال های دور این رژیم از این سیاست امنیتی با عبارت «انتقال نبرد به خاک دشمن ... با توجه به فقدان عمق استراتژیک» یاد کرده است. این سیاست تهاجمی دو عنصر پیروزی سریع در جنگ ها، بازدارندگی هسته ای، قدرت آتش پیشرفته برای ممانعت از حملات کشورهای عربی، دستیابی به سلاح های دوربرد و استفاده عمدی از خشونت نامتناسب علیه غیرنظامیان را در اولویت قرار داده است.

اهمیت غزه و لبنان در عمق استراتژیک رژیم شهیونیستی

عمق استراتژیک رژیم صهیونیستی از دو نقطه نوار غزه و منطقه جنوب لبنان متحمل بیشترین آسیب است. تل آویو در جنگ شش روزه 1967 نوار غزه را تصرف کرد و در سال 1985 نیز 1100 کیلومتر از خاک لبنان را به تصرف درآورد. در هر دو جنگ منطق رژیم صهیونیستی این بود که برای مهار تهدیدات باید سرزمین های خارجی را اشغال و جنگ را از مناطق آسیب پذیر شهری دور کرد. سیاست عمق استراتژیک تل آویو پس از خروج از غزه در سال 2005، مقابله غیرمستقیم با حماس با استفاده از نیروی هوایی و توپخانه بدون نیاز به حضور فیزیکی طولانی مدت در داخل این منطقه بود.

با این وجود حمله غافلگیرانه حماس در هفتم اکتبر ضربه ای انکارناپذیر را به عمق استراتژیک رژیم صهیونیستی وارد کرد؛ به ویژه تعداد بی سابقه تلفات نشان داد که سیاست مهار از راه دور و حضور نیروهای دفاعی در شرق مرز با غزه امنیت رژیم صهیونیستی را تامین نمی کند. در طول یک سال گذشته بسیاری از صاحب نظران حوزه امنیت داخلی رژیم صهیونیستی توصیه کرده اند که هر سیاستی برای تامین عمق استراتژیک باید دو هدف را برآورده کند: اول؛ غیرنظامی کردن غزه برای خروج نیروهای رژیم صهیونیستی و دوم؛ بازسازی سریع زیرساخت های غیرنظامی و دولتی برای مشروعیت زدایی از هر گونه خشونت بیشتر فلسطینی ها. با این حال مشکل اصلی در اینجا دولت راست افراطی و طرفداران آن هستند که به دنبال پاکسازی قومی غزه و تحقق شعار موسوم به «اشغال، اخراج، استقرار» هستند و به نظر نمی رسد به کمتر از اشغال بلندمدت غزه راضی باشند.

بهره گیری حزب الله از نقاط ضعف عمق استراتژیک رژیم صهیونیستی

شهرک نشین ها

بیشتر جمعیت سرزمین های اشغالی را شهرک نشین ها تشکیل داده اند. شهرک نشین ها در مناطق شمال سرزمین ها اشغالی مهم ترین اهداف نزدیک حزب الله هستند. در نتیجه حملات حزب الله بیش از 300 هزار شهرک نشین در شمال سرزمین های اشغالی در عکا، عفوله، بیت شئان، کرمیئیل، کریات شمونا، معالوت ترشیحا و ... فرار کرده اند.

صنایع رژیم صهیونستی

بخش زیادی از حملات حزب الله تاکنون بر صنایع کلیدی رژیم صهیونیستی متمرکز بوده است. بخش بزرگی از صنایع نظامی، اقتصادی، شرکت های صنعتی، معادن، زمین های کشاورزی رژیم صهیونیستی در معرض حملات حزب الله است. از زمان آغاز جنگ، شرکت مهم صنایع نظامی رافائل رژیم صهیونیستی به دلیل درگیری های مداوم در شمال مجبور شد فعالیت های خود را در کارخانه ای در نزدیک شهرک شلومی به مناطق عقب تر منتقل کند. روزنامه عبری کالکالیست در گزارشی در ژوئن 2024 اعلام کرد که مراکز صنعتی اصلی اسرائیل در شمال یا تعطیل شده اند و یا مجبورند به مکان های دیگر منتقل شوند و ثبات نیروی کار در کارخانه های شمالی به کمتر از 50 درصد رسیده است.

این آسیب پذیری باعث شده تا حزب الله در چند ماه گذشته همزمان با حملات نظامی، رژیم صهیونیستی را در جنگ روانی نیز درگیر کند. در همین راستا، حزب الله با انتشار تصاویر هواپیماهای بدون سرنشین از مکان های استراتژیک در داخل اسرائیل از جمله شهر حیفا که در 27 کیلومتری مرز لبنان و بلندی های جولان قرار دارد، سعی کرد سایت هایی را نشان دهد که می تواند آنها را در صورت وقوع یک جنگ تمام عیار هدف قرار دهد.

تردید در جنگ زمینی

مهم ترین نتیجه ضعف عمق استراتژیک رژیم صهیونیستی، تردیدهایی است که در جنگ زمینی برای سران تل آویو ایجاد می شود. علاوه بر توان موشکی حزب الله که طبق تخمین ها بیش از 150 هزار فروند است، تقویت توان این گروه در جنگ سوریه و تعامل با گروه های مقاومت عراقی افزایش یافته است. حجم آتش موشکی 6 تا 8 هزار در روز و مهمات هدایت شونده دقیق، حزب الله را قادر به وارد کردن آسیب در عمق سرزمین های اشغالی ساخته است.

از این گذشته توان نیروهای ارتش صهیونیستی پس از یک سال درگیری در غزه کاهش یافته و اعتراضات داخلی علیه ناکارآمدی سیاست های دولت در مناطق شمالی افزایش یافته است. این فاکتورها باعث می شود که رژیم اشغالگر در وهله اول بمباران ها و ترورهای هدفمند و در مراحل دیگر دیپلماسی و تنش زدایی را در دستور کار قرار دهد.

نتیجه

جمعیت کم، قلمرو ارضی اندک و تمرکز صنایع نظامی مهم ترین ضعف های عمق استراتژیک داخلی رژیم صهیونیستی هستند که تل آویو برای جبران این تنگنا در مقابل حزب الله به جنگ پیشدستانه، ترورهای هدفمند و بمباران هوایی در لبنان متکی شده است. اما در عین حال شهرک ها و صنایع داخلی این رژیم در معرض آسیب پذیری جدی قرار دارند و در جنگ طولانی مدت با حزب الله، تل آویو را با چالش های عمده ای روبرو می کنند.